Miniatura ze sceną spotkania Napoleona I i Luizy Pruskiej

W minionym roku zbiory Muzeum wzbogaciły się o ciekawą i rzadką miniaturę ze sceną spotkania Napoleona I z Luizą Pruską w Tylży 6 lipca 1807 r.

Ten historyczny temat został przedstawiony na prostokątnej plakiecie z kości słoniowej (10,8 x 13,7 cm) gwaszem podmalowanym akwarelą. Dzieło wykonał i sygnował swym nazwiskiem (w prawym dolnym rogu) malarz miniatur portretowych, owoców i pejzaży Achille Ernest Mouret, urodzony w stolicy Francji, działający głównie w Bonnières, wystawiający swe prace na Salonie Paryskim w latach 1844-1888. Omawiany obiekt został skopiowany inną techniką i w znacznym pomniejszeniu względem oryginalnego obrazu Nicolasa Gosse (1787-1878). Ten pierwowzór z 1837 r. (olej/płótno, 351 x 492 cm) znajduje się w zbiorach Wersalu, zamówiony rok wcześniej przez Ludwika Filipa do tamtejszego Muzeum Historii Francji utworzonego z inicjatywy króla we wnętrzach pałacu w 1833 r.

Kompozycja odnosi się do okoliczności poprzedzających podpisanie traktatów pokojowych w Tylży pomiędzy Cesarstwem Francuskim, Imperium Rosyjskim oraz Królestwem Prus. 7 lipca 1807 r. odbyły się tam rozmowy Napoleona Bonapartego z carem Aleksandrem I, prowadzone kompromisowo na tratwie zacumowanej na rzece Niemen. Pertraktacje doprowadziły m.in. do uznania przez Rosję Księstwa Warszawskiego, Wolnego Miasta Gdańska oraz francuskich zdobyczy w Prusach. Dwa dni później Prusy musiały zrzec się ziem drugiego, trzeciego i części ziem pierwszego rozbioru Polski, z których powstało Księstwo Warszawskie jako namiastka państwa polskiego. Te dość bezwzględne dla Prus postanowienia starała się złagodzić Luiza Meklemburg-Strelitz, żona króla Fryderyka Wilhelma III, daremnie upokarzając się przed Napoleonem.

Wokół wymienionych czterech głównych postaci tych wydarzeń rozwija się zbiorowa scena na tle architektury miejskiej. W centrum wieloplanowej przestrzeni ukazana jest młoda kobieta w stroju koronacyjnym, zwrócona lekko w bok i podająca prawą dłoń jednemu z trzech bezpośrednio otaczających ją mężczyzn (od lewej Napoleon I, car Aleksander I oraz król Fryderyk Wilhelm III) ubranych w ciemne surduty przepasane wstęgami oraz białe spodnie wpuszczone w czarne długie oficerki z ostrogami.
Grupa znajduje się przed wejściem do monumentalnego gmachu zajmującego lewą część przedstawienia. Na pierwszym planie przy schodach budynku widnieje ukazany prawym profilem grenadier w mundurze paradnym Gwardii Cesarskiej, trzymający oburącz karabin z bagnetem, a na górnym stopniu mężczyzna w reprezentacyjnym stroju skierowany ku środkowej grupie postaci. Za balustradą tło wypełniają szeregi gwardzistów i wojsk paradnych. Głębię przestawienia tworzy zwarta zabudowa górująca nad zebranym tłumem.

Niemniej ciekawie wygląda w tym przypadku również odwrotna strona płytki z podmalowanymi niebieską i zieloną farbą czarnymi fragmentami kompozycji (oficerki, męskie nakrycia głowy, balustrada) dla wzmocnienia ich koloru.

Oprawa plakiety składa się  z trzech prostokątnych ramek, z aksamitnym passe-partout obecnie w kolorze bursztynowym, a pierwotnie jaskrawozielonej. Całość wieńczy symetryczny ornament roślinny zakończony wazonem z kwiatami.

opr. Karolina Wilkowicz